BHP podczas prac na drabinie

BHP na drabinach w ujęciu prawnym

Podstawową kwestię bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac wykonywanych na drabinie regulują dwa różne akty prawne. Są to:

1. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.), dalej rbhp;
2. rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 30.10.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 191, poz. 1596 z późn. zm.), dalej rmwm.
   

Regulacje zawarte w powyższych aktach prawnych określają minimalne, powinne wymagania, które należy spełnić, aby praca na drabinie odbywała się w sposób bezpieczny i higieniczny.

Definicja drabiny w ujęciu BHP

Przy omawianiu zagadnienia bezpieczeństwa pracy na drabinach należy wspomnieć o przyporządkowaniu w polskim systemie prawnym  samego pojęcia drabiny.

Zgodnie z postanowieniami §1 pkt 1 rmwm, poprzez pojęcie maszyny należy rozumieć wszelkie maszyny i inne urządzenia techniczne, narzędzia oraz instalacje użytkowane podczas pracy, a także sprzęt do tymczasowej pracy na wysokości, w szczególności drabiny i rusztowania.

Jak wynika z wyżej przytoczonej definicji, drabiny w polskim systemie prawnym zostały przyporządkowane do kategorii maszyn. Oznacza to, że wszelkie nieuregulowane szczegółowo kwestie związane z drabinami należy odnosić do wymagań takich, jakie dotyczą maszyn – oczywiście stosowanych odpowiednio. Definicja ta wskazuje również, że drabiny są przyrządami przeznaczonymi do tymczasowej  pracy na wysokości. Samo pojęcie tymczasowej pracy na wysokości nie jest jednak określone w przepisach prawnych. Przepisy te odnoszą się  jedynie do warunków, jakie należy spełnić przy jej wykonywaniu. Samo jednak pojęcie tymczasowości należy rozumieć poprzez wykonywanie pracy na wysokości w sposób mający trwać krótko, do czasu przewidywanej zmiany.

BHP podczas prac na drabinie

Zgodnie z §8b rmwm, do pracy na wysokości (tymczasowej) mogą być wykorzystywane drabiny jako stanowiska robocze, jedynie w warunkach, w których, biorąc pod uwagę wymagania określone w § 8a ust. 1 rmwm (odniesienie do tego przepisu należy traktować tak, że pracodawca przed dokonaniem wyboru drabiny jako środka do tymczasowej pracy na wysokości, musi dokonać oceny właściwości jego wyboru, uwzględniając wymagania zawarte w tym odnośnym paragrafie), wykorzystanie innego, bardziej bezpiecznego sprzętu roboczego nie jest uzasadnione z powodu niskiego poziomu ryzyka i krótkotrwałego ich wykorzystania albo istniejących okoliczności, których pracodawca nie może zmienić.

Drabiny jako stanowiska pracy na wysokości:

1. muszą być tak ustawione, aby zapewnić ich stateczność w trakcie użytkowania;
2. przenośne muszą opierać się na stabilnym, trwałym, posiadającym odpowiednie wymiary, nieruchomym podłożu w taki sposób, aby szczeble pozostawały w pozycji poziomej oraz były zabezpieczone przed przemieszczaniem, zanim będą użytkowane;
3. zawieszane muszą być zaczepione w bezpieczny sposób, tak aby zapobiec, z  wyjątkiem drabin linowych, ich przemieszczaniu lub bujaniu;
4. używane jako środki dostępu muszą być dostatecznie długie, tak aby wystarczająco wystawały ponad platformę dostępu, chyba że zostały zastosowane inne środki zapewniające pewne uchwycenie poręczy;
5. wieloczęściowe łączone lub wysuwane muszą być używane w taki sposób, aby zapobiec przemieszczaniu się ich różnych części względem siebie;
6. przejezdne przed ich użyciem muszą być pewnie unieruchomione.

Samo użytkowanie drabin odbywa się poprzez:

1.  zapewnienie przez cały czas możliwości bezpiecznego uchwycenia poręczy i  wsparcia pracowników;
2. bezpieczne trzymanie się poręczy, w szczególności przy ręcznym przenoszeniu ładunku.

Przenośne drabiny muszą być zabezpieczone przed przemieszczaniem się w trakcie ich użytkowania za pomocą urządzeń przeciwpoślizgowych przy górnych lub dolnych końcach podłużnic albo poprzez inne rozwiązania o równoważnej skuteczności.

Należy przy tym pamiętać, iż pracodawca ma obowiązek wypełnienia ciążących na nim wymagań, związanych z zapewnieniem bezpiecznych warunków pracy podczas prac na wysokości oraz przy zachowaniu wymagań, określonych przez producenta w dokumentacji techniczno-ruchowej (zgodnie z wymaganiami określonymi dla maszyn).

Autor: Adam Pisarczuk

Sprawdź specjalistyczne publikacje z zakresu bhp i prawa pracy