Rodzaje czynników biologicznych
Rodzaje czynników biologicznych, które w w ujęciu BHP należy wyróżniać, uwzględnione są w rozporządzeniu w sprawie szkodliwych czynników biologicznych na stanowiskach pracy i osób zawodowo narażonych na te czynniki. Akt ten wskazuje na rodzaje szkodliwych czynników biologicznych, które mogą mieć negatywne oddziaływanie na zdrowie pracowników w procesie pracy. Precyzuje tym samym, czym są mikrobiologiczne zagrożenia w środowisku pracy.
Na podstawie zapisów rozporządzenia, wyróżnia się więc następujące rodzaje czynników biologicznych:
- drobnoustroje komórkowe, w tym zmodyfikowane genetycznie;
- jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie;
- hodowle komórkowe;
- pasożyty wewnętrzne człowieka.
Identyfikacja czynników biologicznych na stanowiskach pracy
Podstawowym elementem w działalności BHP, w odniesieniu do narażenia na czynniki biologiczne w środowisku pracy, jest ich właściwa identyfikacja. Przytoczone wyżej rozporządzenie wskazuje przede wszystkim obszary działalności, w których dochodzi do narażenia na czynniki biologiczne. Obszary te obejmują:
- produkcję żywności,
- rolnictwo,
- kontakt ze zwierzętami lub produktami pochodzenia zwierzęcego,
- jednostki ochrony zdrowia, w tym w pomieszczeniach izolacyjnych i zakładach, gdzie są wykonywane badania pośmiertne,
- laboratoria kliniczne, weterynaryjne lub diagnostyczne,
- gospodarkę odpadami,
- oczyszczanie ścieków,
- każdy inny obszar, jeśli ocena ryzyka zawodowego wskaże na występowanie czynników biologicznych w środowisku pracy.
Identyfikacja czynników biologicznych
Czynniki biologiczne oddziałujące negatywnie na organizm człowieka podzielone są na cztery grupy. Identyfikację konkretnych czynników biologicznych można realizować w następujący, zaprezentowany poniżej sposób:
KROK 1 – CZY MOŻLIWE/ZASADNE JEST WYKONANIE BADAŃ ŚRODOWISKOWYCH?
JEŚLI TAK, NALEŻY WYKONAĆ BADANIA I NA TEJ PODSTAWIE UWZGLĘDNIĆ CZYNNIKI W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO
JEŚLI NIE, NALEŻY PRZEJŚĆ DO NASTĘPNYCH KROKÓW.
KROK 2 – ZIDENTYFIKUJ OBSZAR DZIAŁALNOŚCI NA PODSTAWIE ZAŁĄCZNIKA NR 2
KROK 3 – ZIDENTYFIKUJ CZYNNIKI BIOLOGICZNE NA PODSTAWIE DANYCH LITERATUROWYCH/DANYCH EPIDEMIOLOGICZNYCH/WIEDZY MIKROBIOLOGICZNEJ
KROK 4 – UWZGLĘDNIJ W OCENIE RYZYKA ZAWODOWEGO ZIDENTYFIKOWANE CZYNNIKI BIOLOGICZNE ZGODNIE Z WYMAGANIAMI NINIEJSZEGO ROZPORZĄDZENIA W ZAKRESIE OCENY RYZYKA
Realizacja powyższego, prostego algorytmu, pozwoli na jak najabardziej szczegółową identyfikację danych mikroorganizmów, mogących mieć negatywny wpływ na zdrowie pracowników.
Opracowanie:
Adam Pisarczuk
Sprawdź publikacje z zakresu bhp
Skorzystaj z materiałów Bezpieczeństwa Pracy w odniesieniu do czynników biologicznych