Pomiary czynników szkodliwych w środowisku pracy

Pomiary czynników szkodliwych pracodawca zapewnia wykonanie nie później niż 30 dni od rozpoczęcia działalności.

Pomiary czynników szkodliwych – ich identyfikacja

Pracodawca przy identyfikacji czynników szkodliwych dla zdrowia bierze pod uwagę:

1) rodzaj tych czynników oraz ich właściwości;
2) procesy technologicznych i ich parametry;
3) wyposażenie technicznego, w tym maszyn, urządzeń, instalacji i narzędzi, które mogą być źródłem emisji czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem wyników pomiarów tej emisji dostarczanych przez producentów;
4) środki ochrony zbiorowej i dane dotyczące ich użytkowania;
5) organizację pracy i sposoby wykonywania pracy;
6) rzeczywisty czas narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia, z uwzględnieniem obowiązującego u pracodawcy systemu i  rozkładu czasu pracy.

Pracodawca ponadto konsultuje z przedstawicielami pracowników działania dotyczące:

1) rozpoznania i typowania czynników szkodliwych
dla zdrowia w środowisku pracy;
2) wykonywania badań, pomiarów i pobierania próbek
tych czynników na stanowisku pracy.

Pomiary czynników szkodliwych – częstotliwość ich wykonywania

Pomiary wykonuje się każdorazowo przy zmianie warunków pracy, zmianach technologicznych, wyposażeniu technicznym środowiska pracy, które mogły mieć wpływ na emisję czynników szkodliwych.

Pomiary czynników szkodliwych – czynniki chemiczne

Pomiary czynników szkodliwych chemicznych dokonuje się z poniższymi częstotliwościami:

• jeżeli w wyniku pomiarów ilość czynnika chemicznego nie przekracza 0,1-0,5 wartości NDS to pomiary wykonuje się co 2 lata,
• jeżeli w wyniku pomiarów ilość czynnika chemicznego przekracza 0,5 wartości NDS to pomiary wykonuje się co 1 rok.
  

Jeżeli w wyniku pomiarów ilość czynnika chemicznego nie przekracza 0,1 wartości NDS to od wykonywania pomiarów można odstąpić.

W przypadku określenia NDSP należy prowadzić CIĄGŁE pomiary czynnika szkodliwego.

Pomiary czynników szkodliwych – czynniki rakotwórcze lub mutagenne

Pomiary czynników szkodliwych rakotwórczych lub mutagennych dokonuje się z poniższymi częstotliwościami:

• jeżeli w wyniku pomiarów ilość czynnika chemicznego nie przekracza 0,1-0,5 wartości NDS to pomiary wykonuje się co 6 miesięcy,
• jeżeli w wyniku pomiarów ilość czynnika chemicznego przekracza 0,5 wartości NDS to pomiary wykonuje się co 3 miesiące

Jeżeli w wyniku pomiarów ilość czynnika chemicznego nie przekracza 0,1 wartości NDS to od wykonywania pomiarów można odstąpić.

W przypadku narażenia na pyły azbestu, pomiary wykonuje się raz na 3 miesiące (jeżeli wartości dwóch ostatnich pomiarów nie przekroczyły 0,5 NDS to można pomiary przeprowadzać raz na 6 miesięcy).

Pomiary czynników szkodliwych – promieniowanie optyczne nielaserowe

Pomiary czynników szkodliwych promieniowania optycznego nielaserowego dokonuje się z poniższymi częstotliwościami:

• co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,4 do 0,7 wartości maksymalnej dopuszczalnej ekspozycji (MDE),
• co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,7 wartości MDE.

Jeżeli w wyniku pomiarów wartość promieniowania nie przekracza 0,4 wartości MDE to od wykonywania pomiarów można odstąpić (jeżeli w wyniku dwóch ostatnich pomiarów wykonanych w odstępie dwóch lat, wartość MDE nie przekroczyła 0,4)

Pomiary czynników szkodliwych – promieniowanie laserowe

Pomiary promieniowania laserowego wykonuje się, jeżeli eksploatowane są źródła tego promieniowania inne niż:

1. lasery zaliczone, zgodnie z Polską Normą5), do klasy 1, 1M, 2, 2M lub 3R, które pracują w warunkach
   określonych przez producenta urządzenia, lub
2. lasery zaliczone, zgodnie z Polską Normą5), do klasy 3B lub 4, do których zostały zastosowane środki
   ochrony zbiorowej, pozwalające na zaklasyfikowanie urządzenia do klasy 1.

Pomiary czynników szkodliwych promieniowania laserowego dokonuje się z poniższymi częstotliwościami:

• co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,4 do 0,8 wartości MDE;
• co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatniego badania i pomiaru stwierdzono poziom ekspozycji powyżej 0,8 wartości MDE.

Jeżeli w wyniku pomiarów wartość promieniowania nie przekracza 0,4 wartości MDE to od wykonywania pomiarów można odstąpić (jeżeli w wyniku dwóch ostatnich pomiarów wykonanych w odstępie dwóch lat, wartość MDE nie przekroczyła 0,4).

Pomiary czynników szkodliwych – promieniowanie elektromagnetyczne

Pomiary czynników szkodliwych – promieniowania elektromagnetycznego o częstotliwości 0-300 GHz wykonuje się w przypadku występowania w miejscach wykonywania pracy stref ochronnych.

Pomiary czynników szkodliwych promieniowania laserowego dokonuje się z poniższymi częstotliwościami:

• co najmniej raz na dwa lata — jeżeli podczas ostatniego pomiaru stwierdzono występowanie tylko strefy pośredniej;
• co najmniej raz w roku — jeżeli podczas ostatniego pomiaru stwierdzono występowanie również strefy zagrożenia albo strefy zagrożenia i strefy niebezpiecznej.

Jeśli nie stwierdzono występowania stref ochronnych w ostatnich dwóch pomiarach w przeciągu dwóch lat, można odstąpić od wykonywania pomiarów.

Pomiary czynników szkodliwych – hałas i drgania mechaniczne

Pomiary czynników szkodliwych hałasu i drgań dokonuje się z poniższymi częstotliwościami:

• jeżeli w wyniku pomiarów natężenie czynnika szkodliwego nie przekracza 0,2-0,5 wartości NDN to pomiary wykonuje się co 2 lata
• jeżeli w wyniku pomiarów natężenie czynnika szkodliwego  przekracza 0,5 wartości NDN to pomiary wykonuje się co 1 rok
  

Jeżeli w wyniku dwóch ostatnich pomiarów wartość natężenia czynnika szkodliwego nie przekracza 0,2 wartości NDN to od wykonywania pomiarów można odstąpić.

Opracowanie: Adam Pisarczuk

Sprawdź specjalistyczne publikacje z zakresu bhp i prawa pracy