Pomieszczenia higieniczno-sanitarne

Ogólne wymagania dotyczące pomieszczeń higieniczno-sanitarnych prezentują się następująco (dotyczą wszystkich pomieszczeń):

a) wysokość pomieszczeń higieniczno-sanitarnych: 2,5 m w świetle (2,2 m w przypadku instalacji wentylacji mechanicznej),

b) ściany pomieszczeń pokryte do wysokości 2 m materiałami gładkimi, nienasiąkliwymi, odpornymi na działanie wilgoci, łatwozmywalne – w szczególności w szpitalach i przychodniach,

c) ustępy, umywalnie, natryski, szatnie muszą być urządzone osobno dla kobiet i mężczyzn, chyba że zakład zatrudnia do 10 pracowników, wtedy można urządzić te pomieszczenia wspólnie dla kobiet i mężczyzn,

d) w przypadku zatrudnienia od 20 pracowników należy zapewnić im miejsce do spożywania posiłków (jadalnie), ustępy, umywalnie oraz szatnie,

e) w pomieszczeniach umywalni i natrysków należy stosować podesty izolujące,

f) pomieszczenia higieniczno-sanitarne muszą znajdować się w budynku, w którym odbywa się praca oraz w miejscach, do których przejście nie prowadzi poprzez środowisko pracy w którym wykonywane są prace brudzące, zakaźne, szkodliwe, a także, jeśli znajduje się w innej części budynku – powinno prowadzić do nich obudowane przejście. Wyjątek stanowią prace budowlane i na otwartej przestrzeni.

Szatnie pracownicze

Szatnie tworzy się w pomieszczeniach suchych i wydzielonych oraz w miarę możliwości oświetlone światłem dziennym (światło dzienne jednak nie stanowi wymogu). W szatni przeznaczonej do przebierania się 10 pracowników, w której znajduje się okno, zapewnia się 2-krotna wymianę powietrza w ciągu godziny. W innych przypadkach należy zapewnić 4-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny. W szatniach powinny być zapewnione miejsca siedzące dla co najmniej 50% zatrudnionych na najliczniejszej zmianie (zmiana liczy 30 osób – należy zapewnić krzesła lub ławkę dla 15 osób). Szatnie powinny być także wyposażone w umywalki. Szerokość ciągów komunikacyjnych w szatni:

a) pomiędzy rzędami szaf to 1,5 m,

b) pomiędzy rzędem szaf a ścianą 1,1 m.

Szatnie w polskim prawie dzieli się na:

a) szatnie odzieży własnej pracowników,

b) szatnie odzieży roboczej pracowników,

c) szatnie podstawowe,

d) szatnie przepustowe.

Szatnie odzieży własnej pracowników przeznaczone są do przechowywanie odzieży wierzchniej pracowników. Powinna ona być wyposażona w szafy indywidualnego użytku. Należy urządzać osobne szatnie dla kobiet i mężczyzn, chyba że w czasie jednej zmiany jest nie więcej niż 5 pracowników. Wtedy szatnia może być wspólna, jednak należy urządzić kabiny do przebierania się. Należy zapewnić co najmniej 0,3 m2 wolnej powierzchni dla pracowników. Szatnia taka może być urządzona w formie szatni wieszakowej, jeżeli:

a) zapewniona jest szybka obsługa,

b) wyposażone jest w jednopoziomowe indywidualne stojaki wieszakowe (dolny poziom na obuwie, górny na okrycia wierzchnie i głowy),

c) szerokość przejścia między wieszakami dla obsługi to 1,1 m a między wieszakami i ścianą to 0,95 m,

d) powinna być wyposażona w przebieralnię z miejscami do siedzenia dla 30% najliczniejszej zmiany oraz z wieszakami na odzież.

Nie ma obowiązku tworzenia osobnych szatni wieszakowych dla kobiet i mężczyzn, jeżeli nie ma obowiązku stosowania odzieży roboczej.

Szatnie odzieży roboczej pracowników są przeznaczone do przechowywania odzieży roboczej i środków ochrony indywidualnej. Wyposażone powinny być w szafki indywidualne. Powierzchnia przypadająca dla pracownika powinna wynosić 0,3 m2. Szatnia odzieży roboczej powinna mieć bezpośrednie połączenie z umywalnią, natryskami oraz szatnią odzieży wierzchniej.

Zamiast osobnych szatni odzieży wierzchniej i roboczej, można stworzyć jedną szatnie, zwaną szatnią podstawową. Wyposaża się ją w szafy podwójne lub dwie szafy podwójne przeznaczone dla indywidualnego użytku pracownika. Zamiast szaf można stosować stojaki wieszakowe, z tym że muszą być one osobne na odzież wierzchnią i odzież roboczą. Pracownicy powinni mieć 0,5 m2 wolnej powierzchni.

Szatnie przepustowe są to szatnie, w których ruch pomiędzy częścią przeznaczoną na odzież wierzchnią a częścią przeznaczoną na odzież roboczą, odbywa się poprzez węzeł sanitarny. Szatnie te tworzy się przede wszystkim dla osób mających kontakt z substancjami trującymi lub zakaźnymi.

Opracowanie: Adam Pisarczuk

Sprawdź specjalistyczne publikacje z zakresu bhp i prawa pracy