Przepisy BHP oraz zasady BHP
Używając stwierdzeń takich jak przepisy bhp i zasady bhp, należy mieć na uwadze to, że nie są one pojęciami ze sobą tożsamymi.
Przepisy BHP
Przepisy BHP (prawne) to każda zdaniokształtna jednostka tekstu, wyodrębniona w akcie normatywnym (akcie prawnym) przez artykuł, paragraf, punkt lub w innej postaci zdaniowej [Korycki S., Kuciński J., Trzciński Z., Zaborowski J.: Zarys prawa. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006].
Nierozerwalnie z pojęciem przepisu prawnego związane jest pojęcie normy prawnej. Jest to reguła postępowania stworzona na podstawie przepisów prawnych, która zawiera warunki powinnego zachowania się, regułę tegoż zachowania i konsekwencję niezastosowania się do wymogów reguły [Korycki S., Kuciński J., Trzciński Z., Zaborowski J.: Zarys prawa. Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2006].
Zasady BHP
Zasada to natomiast:
Zasady BHP i ich rodzaje
Do podstawowych zasad bhp wymaganych literą prawa zalicza się:
1) regulamin pracy – postanowienia regulaminu określa art. 1041Kodeksu pracy. Treść regulaminu może być kształtowana dowolnie, jednakże nie może on zawierać stwierdzeń w jakikolwiek sposób ograniczających prawa pracownicze
2) instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy – wymagania dotyczące zawartości instrukcji bhp i sposobu ich tworzenia, określa § 41 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp. W treści zaleca się umieszczać stwierdzenia adekwatne do rodzaju prowadzonych prac oraz mające wpływ na bezpieczeństwo pracy. Oprócz wskazanego przepisu prawnego, istnieją również inne wymagania dotyczące opracowywania określonych instrukcji bhp. Są to:
a) instrukcje określające sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych – prace w magazynach
b) instrukcje dotyczące stosowanych w zakładzie pracy znaków i sygnałów bezpieczeństwa, obejmujące w szczególności znaczenie znaków i sygnałów oraz zasady zachowania się pracowników, których mogą one dotyczyć;
c) instrukcje (zasady) stosowania środków ochrony indywidualnej;
d) szczegółowe instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy związane z eksploatacją i obsługą użytkowanych maszyn i urządzeń technicznych;
e) szczegółowe zasady postępowania (instrukcje) przy przygotowywaniu i podawaniu leków cytostatycznych;
f) instrukcje bhp dotyczące bezpiecznego dozowania rozpuszczalników i innych substancji chemicznych stosowanych w procesie czyszczenia odzieży, prania lub farbowania;
g) instrukcje dotyczące zasad postępowania podczas pożaru lub innego zagrożenia chemicznego, ze szczególnym uwzględnieniem wymagań w zakresie akcji ratowniczej przy usuwaniu skutków awarii z chloranem sodu w zakładach wykorzystujących do produkcji chlor i jego związki oraz dwutlenek siarki i substancje chemiczne w postaci gazowej, uznane za niebezpieczne;
h) sytuacje, podczas prowadzenia prac związanych z komunikacją miejską, w których to pracodawca jest obowiązany określić prace lub czynności, przy których istnieje możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego i które, zgodnie z odrębnymi przepisami, powinny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby. Dotyczy to w szczególności prac lub czynności wykonywanych przy sieci trakcyjnej, przy wymianie słupów sieci trakcyjnej, na torach tramwajowych czynnych dla ruchu pojazdów, na wysokości powyżej 2 m, przy urządzeniach energetycznych będących pod napięciem. Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dla poszczególnych stanowisk pracy określa się w instrukcjach stanowiskowych, przy uwzględnieniu aktualnych wymagań techniczno-technologicznych. Instrukcje te powinny określać w szczególności, sposoby bezpiecznego wykonywania czynności, czynności o szczególnym zagrożeniu dla życia i zdrowia, które powinny być wykonywane co najmniej przez dwie osoby, obowiązujący system znaków i sygnałów oraz sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej, rodzaje prac, które wymagają bezwzględnego wyłączenia napięcia, rodzaje prac, przy których obowiązuje stosowanie sprzętu ochronnego i środków ochrony indywidualnej;
i) instrukcje uwzględniające zasady i przepisy BHP, określające w szczególności warunki bezpiecznej obsługi maszyn i innych urządzeń, rodzaje prac i procesów technologicznych o szczególnym zagrożeniu dla życia lub zdrowia, w tym sposób nadzoru nad ich wykonywaniem, postępowanie z materiałami niebezpiecznymi i szkodliwymi dla zdrowia, obowiązujący system znaków i sygnałów oraz sygnalizacji świetlnej i dźwiękowej, sposób posługiwania się środkami ochrony indywidualnej i środkami ratunkowymi, postępowanie w sytuacjach stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub życia pracowników i studentów, w tym udzielania pierwszej pomocy (uczelnie wyższe);
j) instrukcje określające czas i sposób suszenia oraz wygrzania kadzi wykładzinowych i bezwykładzinowych (odlewnie metali);
k) instrukcje bhp pracy z arsenem, chromem;
l) w zakresie produkcji, transportu wewnątrzzakładowego oraz obrotu materiałami pirotechnicznymi przedsiębiorca projekty technologiczne i techniczne, dokumentacje technologiczne, instrukcje i regulaminy zawierające szczegółowe wymagania dotyczące wykonania, wyposażenia i wykorzystania obiektów oraz przebiegu procesu technologicznego, a także wymagania dotyczące wykonywania innych czynności mogących mieć znaczenie dla bezpieczeństwa, przechowywania wyrobów pirotechnicznych, zasady ich utylizacji, oraz instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dla wszystkich stanowisk pracy;
m) instrukcje eksploatacji urządzeń i instalacji energetycznych;
n) instrukcje określające sposób składowania, pakowania, załadunku i transportu materiałów niebezpiecznych.
3) dokumentacja techniczno-ruchowa (DTR) – montaż, demontaż i eksploatacja maszyn, w tym ich obsługa, powinny odbywać się przy zachowaniu wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, uwzględniających instrukcje zawarte w dokumentacji techniczno-ruchowej. Tym samym każda instrukcja obsługi staje się wewnętrznie obowiązująca zasadą bhp, a pracodawca powinien zapewnić pracownikom dostęp do informacji, w tym pisemnych instrukcji dotyczących użytkowania maszyn;
4) karty charakterystyki substancji niebezpiecznych – jako spełnienie wymogu określonego przez art 2071 Kodeksu pracy
5) procedury – bezpiecznego postępowania z ostrymi narzędziami, w tym będącymi odpadami medycznymi, w szczególności obejmujące zakaz ponownego zakładania osłonek na ostre narzędzia, procedurę postępowania poekspozycyjnego po zranieniu ostrym narzędziem medycznym, procedurę, wykonywania prac podwodnych;
6) plany postępowania – plan BIOZ, plan prac podwodnych, plan postępowania na wypadek awarii z udziałem czynnika biologicznego zakwalifikowanego do 3 lub 4 grupy zagrożenia
Autor: Adam Pisarczuk
Sprawdź specjalistyczne publikacje z zakresu bhp i prawa pracy