Ogólne wymagania bezpieczeństwa pracy względem rusztowań i podestów roboczych

Wykonywanie lub stawianie rusztowań i podestów roboczych

Bezpieczeństwo pracy podczas wykonywania lub stawiania rusztowań powinno odbywać się zgodnie z instrukcja opracowaną przez producenta lub indywidualnym projektem. Należy pamiętać, że rusztowania mogą stawiać tylko osoby z odpowiednimi kwalifikacjami tj. posiadać odpowiednie i udokumentowane kwalifikacje. Rusztowania systemowe natomiast powinny być montowane zgodnie z dokumentacją projektową montażu takiego rusztowania. Dodatkowo należy mieć na uwadze to, że elementy takiego rusztowania muszą być poddane przez producenta badaniom określonych w przepisach oceny wyrobów pod względem bezpieczeństwa.

Przekazanie rusztowania lub podestu do użytkowania

Przekazanie rusztowania do użytkowania może odbyć się tylko i wyłącznie po dokonaniu jego odbioru przez kierownika budowy lub uprawnioną osobę. Fakt ten zapisuje się w dzienniku budowy, w którym powinny być zawarte informacje o:

a) maksymalnym obciążeniu podestów roboczych,

b) oporności uziomu,

c) użytkowników rusztowania,

d) przeznaczenie rusztowania,

e) terminy kolejnych przeglądów rusztowania,

f) wykonawcę montażu rusztowania,

g) datę przekazania rusztowania do użytkowania.

Na użytkowanym rusztowaniu umieszcza się tablicę informującą o dopuszczalnym obciążeniu konstrukcji oraz o wykonawcy rusztowania.

Rusztowania, ich podesty oraz ruchome podesty robocze powinny zapewniać:

a) stateczność konstrukcji,

b) dostosowanie do charakteru wykonywanej pracy oraz swobodny dostęp do stanowisk pracy,

c) bezpieczną pracę i wejście/zejście,

d) posiadać poręcz ochronną ( 1,1 m  wysokości, 0,15 m deska krawężnikowa),

e) posiadać piony komunikacyjne.

Odległości między pionami komunikacyjnymi nie mogą przekraczać 40 m a najbardziej oddalonego stanowiska pracy od pionu komunikacyjnego – 20 m. Rusztowania układa się ze spadkiem umożliwiającym odpływ wód opadowych oraz odpowiednio wyprofilowanym i stabilnym.

BHP podczas realizacji prac na rusztowaniach lub podestach roboczych

Balustrady ochronne

Rusztowania powinny być wyposażone w balustrady ochronne, o których mowa była w kilku wpisach już. Dla przypomnienia balustrada ochrona powinna być wyposażona w poręcz umieszczoną na wysokości 1,1 m, deskę krawężnikową o wysokości 0,15 m oraz wypełnienie przestrzeni pomiędzy poręczą a deską uniemożliwiające wypadnięcie. Dodatkowo balustrady takie umieszcza się, gdy przestrzeń pomiędzy podestem rusztowania a obiektem budowlanym wynosi co najmniej 0,20 m.

Wymagane środki ochrony indywidualnej podczas montażu i demontażu rusztowań i podestów roboczych

Pracowników montujących i demontujących rusztowanie wyposaża się w niezbędne środki ochrony przed upadkiem z wysokości np. szelki bezpieczeństwa, ukotwione lub zamocowane to stabilnego elementu konstrukcji w inny sposób. Przy montażu i demontażu oraz przy zagrożeniach spadania przedmiotów z wysokości należy wyznaczyć strefę niebezpieczną i umieścić informację o nieprzeznaczeniu rusztowania do pracy. 

Kotwienie rusztowań lub podestów roboczych

Rusztowania lub podesty ruchome muszą być ukotwione. Liczbę i rozmieszczenie kotew określa projekt indywidualny rusztowania. Składowa pozioma kotwy powinna wynosić co najmniej 2,5 kN. Rusztowanie może sięgać poza górną granicę kotew nie wyżej niż 3 m a podest ruchomy nie wyżej niż 1,5 m.

Udźwig wysięgników montowanych do rusztowania nie może przekraczać 1,5 kN

Przy pracach na rusztowaniu w pobliżu dróg, przejść, przejazdów należy stosować daszki i siatki ochronne.

Odległości pomiędzy stanowiskami pracy na poziomach rusztowania powinny wynosić minimum 5 m, a w pionie powinny posiadać jeden szczelny pomost, nie licząc tego, na którym prace są wykonywane.

Czynności dozwolone i zabronione podczas montażu, użytkowania i demontażu rusztowań lub podestów roboczych

Montaż, eksploatacja i demontaż rusztowań w sąsiedztwie linii energetycznych jest dozwolony, jeżeli odbywa się poza strefą niebezpieczną (strefy będą określone we wpisie dotyczącym bhp przy pracach z urządzeniami energetycznymi). W innym przypadku napięcie powinno być wyłączone.

Montaż, eksploatacja i demontaż zabronione są:

a) podczas burz,

b) wiatru przekraczającego 10 m/s,

c) gołoledzi, opadów deszczu, śniegu, gęstej mgły,

d) o zmroku, w przypadku nie zapewnienia wystarczającego oświetlenia.

Pozostawianie materiałów na podestach rusztowania i ruchomych podestach roboczych po zakończeniu pracy jest zabronione. To samo tyczy się zrzucania materiałów z rusztowania.

Wchodzenie lub schodzenie z ruchomego podestu jest dozwolone w jego najniższym położeniu lub w położeniu dopuszczonym przez producenta. Wychylanie się poza poręcze, gwałtowne ruchy, gromadzenie wyrobów, materiałów, narzędzi po jednej stronie podestu jest oraz opieranie się o ścianę obiektu budowlanego jest zabronione. Maksymalna ilość osób przebywających na pomoście powinna być określona w instrukcji. Również łączenie ze sobą dwóch podestów roboczych i przechodzenie między nimi jest zabronione. W razie braku dopływu energii do pomostu ruchomego, należy go opuścić za pomocą ręcznych urządzeń. Podczas wiatru przekraczającego 10 m/s i burzy, pomost musi być opuszczony do najniższego punktu położenia i zabezpieczony przed przemieszczaniem. Naprawa podestów również może odbywać się tylko w najniższym ich położeniu.

Rusztowania przejezdne powinny być przemieszczane po terenie równym, suchym, stabilnym, a jego spadek nie może przekraczać 1%. Rusztowanie przed przemieszczaniem powinno być zabezpieczone w dwóch punktach. Przemieszczanie rusztowania, gdy znajdują się na nim ludzie jest zabronione.

Opracowanie: Adam Pisarczuk

Sprawdź specjalistyczne publikacje z zakresu bhp i prawa pracy